Sztagi to podstawowy rodzaj olinowania stałego na jednostkach pływających. Są to liny stabilizujące maszt w płaszczyźnie symetrii kadłuba. Biegną od czubka (topu) masztu do sztagowników lub innych drzew mocowanych w pokładzie. Sztagi odgrywają kluczową rolę w regulacji napięcia żagli, co wpływa na stateczność i wydajność jednostki podczas żeglugi.

W naszym sklepie znajdziesz bogaty wybór lin marki Bezalin, które doskonale nadają się na sztagi. Mają rdzeń pleciony z polietylenu o ultradużej masie cząsteczkowej (dyneema) lub kevlaru oraz oplot poliestrowy. Dzięki takiej konstrukcji są bardzo wytrzymałe, odporne na ścieranie i promieniowanie słoneczne. Sztagi oferujemy w szerokim wyborze średnic i kolorów, więc możesz łatwo wybrać liny idealnie dopasowane do swoich potrzeb.

Charakterystyka sztagów

1. Wysoka wytrzymałość na rozciąganie: Sztagi charakteryzują się dużą wytrzymałością na rozciąganie, aby efektywnie przenosić siły działające na maszt i żagle.

2. Odporność na warunki atmosferyczne: Ze względu na ekspozycję na warunki morskie sztagi są odporne na działanie soli morskiej, promieni UV i innych czynników atmosferycznych.

3. Odporność na ścieranie: Liny te charakteryzują się odpornością na ścieranie, ponieważ są narażone na tarcie o różne elementy wyposażenia pokładowego, takie jak bloki, paski lub relingi.

4. Elastyczność: Pewna elastyczność lin sztagów jest istotna, aby absorbować nagle zmienne obciążenia wynikające ze zmian kierunku wiatru czy manewrów jednostki.

5. Wodoodporność: Sztagi są wodoodporne, aby mogły utrzymać swoją wytrzymałość i właściwości nawet w warunkach wilgotnych.

6. Odpowiednia średnica i długość: Różne jednostki i warunki żeglugowe wymagają różnych długości i średnic lin sztagów. Dostępność różnych wariantów umożliwia dopasowanie do konkretnych potrzeb.

Zastosowania sztagów

1. Kontrola napięcia masztu: Sztagi są używane do kontrolowania napięcia masztu, co wpływa na odpowiednie ustawienie żagli i stateczność jednostki.

2. Ustawienie kąta natarcia żagli: Poprzez regulację sztagów można dostosować kąt natarcia żagli, co wpływa na charakterystykę żeglowania w zależności od warunków wiatrowych.

3. Regulacja kształtu żagli: Sztagi są wykorzystywane do dostosowywania kształtu żagli, co wpływa na efektywność jednostki podczas różnych kursów żeglowania.

4. Stabilizacja masztu: Sztagi pomagają utrzymać maszt w pionie, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i wydajności jednostki.

5. Modyfikacja ustawień podczas zmieniających się warunków: Żeglarskie linie sztagów umożliwiają załodze dostosowanie ustawień podczas żeglugi, szczególnie w przypadku zmieniających się warunków wiatrowych.

Rodzaje sztagów

Na jednostkach pływających stosuje się różne rodzaje sztagów. Pierwszym z nich są sztagi dziobowe, mocowane do masztu i biegnące w dół w kierunku dziobu. Ich zadaniem jest utrzymanie masztu w prawidłowej pozycji. Mogą występować pojedynczo lub wielokrotnie, w zależności od wielości jednostki. Jeśli sztagów jest więcej niż jeden, wyróżnia się forsztag, stensztag i szrag. Forsztag biegnie od topu masztu, stensztag od stengi masztu, a sztag znajduje się najbliżej rufy.

Wyróżnia się kilka koncepcji zastosowania sztagów dziobowych:

• sztagi sztywne – wykonane są ze stalowej liny zamocowanej do profilu aluminiowego. Powszechnie stosuje się je na łodziach turystycznych.

• sztagi wybierane – składają się z fału oraz systemu bloczków umożliwiających regulację napięcia sztagu. Spotykane głównie na małych jednostkach śródlądowych.

• jumpsztagi – biegną od szczytu masztu do jumpsalingu i z powrotem do masztu. Stabilizują stengę.

Kolejnym rodzajem sztagów są baksztagi, które biegną od topu masztu do okuć mocowanych do burt między rufą a masztem. Zawsze występują parami, czasami w większej liczbie. Zwykle pracuje się nimi podczas żeglugi, wybierając nawietrzny, a luzując zawietrzny. Stosowane są głównie w ożaglowaniu gaflowym, rzadziej w bermudzkim. Wyróżnia się także achtersztagi. Przebiegają od topu masztu w kierunku rufy. Służą do usztywnienia masztu i zapobiegają jego pochyleniu w kierunku dziobu. Mogą występować pojedynczo lub podwójnie – w tym drugim przypadku przejmują rolę baksztagów.

Kolejną grupą sztagów są sztagi drzewc pomocniczych. Stosuje się je do stabilizacji bukszprytów czy wystrzałów. Wyróżnia się wśród nich:

• watersztag – biegnie od końca bukszprytu do stewy dziobowej. Ma za zadanie przeciwdziałać siłom unoszącym bukszpryt do góry.

• waterbaksztag – biegnie od końca bukszprytu do wykuszy na burtach jednostki. Jego rolą jest przeciwdziałanie siłom odchylającym bukszpryt na boki. Watersztagi zawsze występują parami.

• achterwatersztag – biegnie od końca wystrzału do stewy rufowej. Zapobiega podnoszeniu wystrzału do góry.

• achterwaterbaksztag – biegnie od końca wystrzału do burt. Przeciwdziała siłom odchylającym wystrzał na boku. Achterwaterbaksztagi zawsze występują parami.

Na największych jednostkach pływających spotykane są też inne rodzaje sztagów. Biorę one swoje nazwy od nazwy drzewca, na wysokości którego są przymocowane.